این مسجد در 65 کیلومتری جنوب غربی شهر خواف ،در شهر زوزن و در فاصله تقریبی 2 کیلومتری از جاده اصلی واقع شده است . مسجد ملک زوزن از مساجد دو ایوانی به سبک خراسانی است و تاریخ بنا در کتیبه آجری  سمت چپ ایوان قبله مشهود می باشد که تاریخ ربیع الاول سال 615  هجری قمری در آن خوانده می شود . پلان بنا دو ایوانی است و ایوان ها  در جهات شرق و غرب ساخته شده اند . ایوان غربی در ابعاد بزرگ تر و دارای تزئیناتی با تلفیق آجر و کاشی  به رنگ های فیروزه ای  و با  طرح هندسی می باشد که در قاب بندی های بزرگ  آجری اجرا شده است . این ایوان فاقد طاق بوده و طاق  پایه های ایوان غربی آن فرو ریخته است . در طرفین این ایوان ستون هایی به جا مانده که نمایانگر وجود شبستانی در گذشته در این محل می باشد .ایوان دو طبقه بوده و در هر طرف دارای سه دهنه طاقدار است که ورودی به سمت شبستان ها محسوب می شده و طبقه دوم حالت غلام گردش دارد . زیر این ایوان آثار پنج پایه ستون مستطیل و چهار پایه ستون مدور دیده می شود . در دیواره داخل ایوان محل محراب وجود دارد که از محراب اولیه اثری وجود ندارد .
 در بالای محل محراب و در بخش پاطاق ، آثار تزئینات بسیار نفیسی از کاشی فیروزه ای و لاجوردی به زمینه آجر وجود دارد که در قاب های مستطیل و دایره ای اجرا    شده اند و در وسط آن ها یک دایره  آجری با کتیبه ای از کاشی ملاحظه می شود . در قسمت چپ محل محراب ، ورودی راه پله به سمت بالا مشهود است .در سمت شمال این ایوان ( غربی )  محراب دیگری در جریان حفاری از زیر خاک خارج شد که احتمالاً مربوط به مسجد قبلی می باشد که در این محل وجود داشته است .
استنباط گروه با توجه به تزئینات و گچبری های این محراب  بر این است که این محراب در قرن ششم یا هفتم  ساخته شده و پس از ویرانی مسجد و این محراب ، مسجد جدیدی در دوره ایلخانان در این محل ساخته اند . محراب مزبور از گچ بوده و دارای کتیبه ای در حاشیه مستطیل شکل آن با زمینه آبی رنگ می باشد و در زیر آن نقوش اسلیمی و فرو رفتگی داخل محراب دیده می شود . در بالای فرورفتگی محراب ، کتیبه ای اجرا شده است و در قوس بالایی این فرو رفتگی نیز آثار کتیبه دیگری مشهود است .دو ستون نما در طرفین فرورفتگی دیده می شود که آسیب دیده اند . در بالای محراب نیز تزئینات اسلیمی در پیشانی اجرا شده که آسیب  دیده اند .
در بین دو ایوان فضای خالی دیده می شود که احتمالاً صحن مسجد بوده و  امروزه در آن اتاقکی جدید ساخته اند و کاشی های مربوط به مسجد و حفاری محل را در آن نگهداری می کنند و نگهبانان و کارگران مرمتگر بنا در آن استراحت می کنند . ایوان شرقی نیز به قرینه ایوان غربی و با ابعاد کوچکتر اجرا گردیده که در طرفین چپ و راست داخل آن طاق برای ورود به شبستان ها تعیبع شده که امروزه از شبستان های مزبور اثری باقی نیست . در بخش جلوی این ایوان از بیرون آثار تزئینات آجری با نقوش هندسی و کاشی های فیروزه ای دیده می شود و داخل ایوان نیز مقرنس آجری  با  تزئینات  کاشی  به طرح لوزی و به رنگ فیروزه ای اجرا شده است .
سفال هایی که در این مسجد به دست آمده دارای لعاب کاملاً ایلخانی و مشابه سفال ها و کاشی های سلطانیه می باشد . وجود این کاشی ها موید همان نظریه مطرح شده در مورد بنا می باشد .
دونالد ویلبر در صفحه 114 کتاب معماری ایران در عصر ایلخانی به این بنا اشاره کرده است و علی رغم این که از آن بازدید نکرده است ، در مورد این بنا می نویسد:«دیوارهای یک ایوان بزرگ و به علاوه بازمانده های خرابه یک ایوان دیگر می رساند که زمانی مسجدی بزرگ با تزئینات مجلل در آن جا وجود داشته است.در اطراف خرابه های این مسجد ، انبوه خاک و خشت شهری است به نام زوزن ، که از بین رفته ، ولی در زمان سابق یکی از سه مرکز عمده این ناحیه بوده است. آندره گدار که در سال 1940 از این محل دیدن کرده و نام آن را زازن ترجمه کرده است نقشه ای از آن و عکس هایی از تزئینات کاشی کاری و سفالی جالب آن و شرح بنا را برای اولین بار منتشر کرده است.گدار پس از ثبت تاریخ موجود که 616 هجری قمری برابر با 1219 میلادی می باشد ، اظهار عقیده می کند که نوع نقشه و خصوصیات تزئینی مسجد تقلیدی از ساختمان های قرن 12 میلادی استان خراسان است .یاد داشت : بازدید نشده»
این مسجد در سال 615 هجری قمری  به دستور ابوالموید  ابوبکرعلی الزوزنی ملک زوزن دوران سلطنت علاالدین محمد خوارزمشاه بنیاد گردیده و تنها اثر معماری شهر زوزن است که پس از حمله مغول برجای مانده است . مسجد فعلی بر روی خرابه های مسجد قبلی احداث شده و پس از مرگ ملک زوزن با حمله مغول نیمه تمام مانده است .

 

آرامگاه حافظ ابرو آرامگاه خواجه پیر احمد خوافی خواجه یار خواف مسجد جامع خواف یخچال و یخدان های خواف مسجد گنبد سنگان مسجد جامع سنگان آثار تاریخی سنگان مزار خواجه انجیر سنگان مزار حضرت سلطان سنگان مزار شیخ صوفی برآباد مزار پیر یاهو مزار فدک مسجد ملک زوزن سلامی شهر خوشه های طلایی بند سلامی کوشک سلامی اشعاری در وصف سلامی تصاویر google Earth از سلامی مدرسه غیاثیه خرگرد مدرسه نظامیه خرگرد قلعه گبرها ( خرگرد ) مزارها مرمت 8 اثر تاریخی در خواف اهدای کتاب خاطرات مدرس در دوران تبعید در خواف به عنوان گنجینه خواف به کتابخانه ملی

خواف یکی از شهرهای استان خراسان است که تا چند سال پیش از بخش های شهرستان تربت حیدریه محسوب می شد. تاریخ این شهر با تاریخ تربت حیدریه درهم آمیخته است. از آثار باستانی شهر خواف می توان از مسجد ملک زوزن در دشت خواف نام برد که متعلق به قرن هفتم هجری است.

مراکز دیدنی

• مسجدگنبد
• مسجدملک زوزن

خبرگزاری فارس: معاون حفظ و احیای آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی از آغاز گمانه زنی شهر تاریخی زوزن شهرستان خواف این استان به منظور تعیین دقیق حریم آن خبر داد.

سیاوش صابری در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در مشهد افزود: در این برنامه، حریم شهر تاریخی زوزن که پیش از این بر اساس شواهد سطحی تهیه شده از طریق گمانه زنی‌های باستان شناسی به طور دقیق‌تر تعیین خواهد شد. وی ادامه داد: باتوجه به پراکنده بودن سفال‌های سطحی در این منطقه، احتمال اینکه وسعت این شهر تاریخی پیش از عرصه مصوب کنونی باشد، وجود دارد. صابری اظهار داشت: در سال‌های اخیر در غرب شهر زوزن، گورستان وسیعی کشف شده که مربوط به دوره‌های میانی اسلامی تا دوره صفویه است که پس از گمانه زنی و تحقیقات باستان شناسی، نتایج دقیق آن اعلام شود. معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی به اهمیت این شهر در زمینه‌های اجتماعی و سیاسی اشاره کرد و گفت: تا پیش از حمله مغولان، شهر تاریخی زوزن، یکی از شهرهای بزرگ خراسان بوده است. شهر تاریخی زوزن با مساحت 350 هکتاری در 65 کیلومتری خواف قرار دارد.

زوزن . [ زو زَ ] (اِخ ) یا ملک زوزن ، ملقب به مو?یدالملک قوام الدین . از تابعین سلطان علاءالدین محمد خوارزمشاه . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا).نام پادشاهی بوده ");" href="http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-ed15a936a3ec47319a98c20523ee827d-fa.html#">? . (برهان ) (جهانگیری ) (از ناظم الاطباء) : ملک زوزن را خواجه ای بود کریم النفس نیک محضر که همگنان را در مواجهه حرمت کردی و در غیبت نکوئی گفتی . (گلستان ).

؛جلگه زوزن-عرب: تلاش و سرمایه گذاری دولت در امر بهداشت و درمان قابل تحسین است. فعالیت های بهورزان خانه های بهداشت در اغلب روستاها حاکی از توجه مسئولان به وضعیت بهداشت و سلامت جامعه است. اما یکی از شاخصه های مهم توسعه، بهداشت و نظافت فردی است که به ابزارهایی چون حمام نیاز دارد و نداشتن حمام می تواند تلاش این عزیزان را با شکست روبه رو کند.

در بخش جلگه زوزن بیشتر مردم توانایی ساخت حمام در منازل را ندارند و مجبورند از حمام های عمومی استفاده کنند. در این بخش با بیش از 23 روستا و 20هزار نفر جمعیت فقط در یک روستا حمام عمومی دایر است و در سایر روستاها ساختمان های حمام ها که با هزینه زیاد ساخته شده به اصطبل و یا انبار آذوقه دامی تبدیل شده اند. در شهر قاسم آباد مرکز این بخش نیز، دو حمام نوساز وجود دارد اما مدتی است که تعطیل است.

یکی از اعضای شورای شهر قاسم آباد در این باره گفت: درحالی که بیش از 250 خانوار این شهر حمام شخصی ندارند، حمام های عمومی آن تعطیل است. مهدی جوانشیری افزود: حمام های دوقلو مدت چند سال است که بدون استفاده مانده است و تلاش ها و مکاتبات شورا در خصوص راه اندازی آن ها به نتیجه نرسیده است و علاوه بر مرکز بخش، در 23 روستا نیز حمام ها به صورت انباری درآمده است.

وی گفت: حتی حمام هایی که در سال گذشته با هزینه زیاد دولتی دارای سیستم خورشیدی شده اند تعطیل هستند.

از مسئولان به ویژه دست اندرکاران بهداشت انتظار می رود در فعال کردن حمام ها تلاش مضاعف از خود نشان دهند

 

رئیس اداره تبلیغات اسلامی خواف گفت: ساخت خانه عالم روستای زوزن با تفاهم وزارت کشور در حال اقدام است.

به گزارش روابط عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی : حجه الاسلام رحمتی ضمن بیان این خبر افزود : با همکاری دهیاری و شورای اسلامی روستای زوزن خانه عالم این روستا تا کنون 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

وی گفت: این خانه به مساحت 75 متر زیربنا و با صرف هزینه 90 میلیون ریال در حال ساخت می باشد.