نگاهی کوتاه به شهرستان خواف شهرستان خواف ، در خاور استان خراسان رضوی در کنار مرز ایران وافغانستان ، قرار گرفته است بر اساس سرشماری سال 1375 جمعیت این شهرستان 92158 نفر برآورد شده است که از این تعداد 167989 نفر در مرکز این شهرستان زندگی می کنند بافت قالی و قالیچه از روزگار کهن در این شهرستان رایج است قالی های یافته شده با طرح های بلوچی و ترکمنی و نقش های وافی ، گل کشمیری و قاسم آبادی عرضه می شوند ومازاد آن به سایر نقاط عرضه می شود خواف ، در دوران پیش از اسلام از سرزمین های پر رونق آیین زرتشتی بود مردم این ناحیه در سپیده دم اسلام شهر خود را به منظور دیار امن تری ترک کرده و پس از سالها آوارگی ، سرانجام در کرانه هند به سرزمین گجرات رسیدند و در آن جا شهری را بنیاد کردند ، که به یادگار سنگان خواف سنجان نامیده شد. خرابه های سنگان یا سنجاق ، مدرسه خرگرد ، مدرسه غیاثیه ، مسجد خرگرد در 6 کیلومتری شهر خواف ، مسجد ملک زوزن بناهای تاریخی و مکان های دیدنی این شهرستان را تشکیل می دهند

وجه تسمیه وپیشینه تاریخ

خواف پیش از این به نام های روی رود رویه و روح نامیده می شده است روی ruy  در به معنی چهره و آب بسیار و رود به معنی نهری که از جویبارهای زیادی تشکیل می شود آمده است اما روی ravi به معنی ابر بسیار و آب فراوان و  شیرین است علت این نام گذاری وجود رود های متعددی است که در پیرامون این شهر وجود دارد هنوز هم شهر خواف را روی و گاه گاه روی نیز می گویند بنا بر روایتی دیگر خاف شکل کهن کلمه خواف و نام دیگر به آفرید ، پسر ماه فروردین است ، که از سیراوند خواف به منظور نوآوری در آیین زرتشت برخاسته بود.

خواف ، در دوران پیش از اسلام ، از سرزمین های پررونق آیین زرتشتی بود مردم این ناحیه در سپیده دم اسلام ، شهر خود را به منظور دیار امن تری ترک کرده و پس از سال ها آوره گی ، سرانجام در کرانه هند به سرزمین گجرات رسیدند و در آن جا شهری را بنیاد کردند ، که به یادگار سنگان خواف  سنجان نامیده شد.

خواف و زوزن در سده های نخستین هجری قمری ، از مراکز علمی پر رونق به شمار می آمده اند قرار گرفتن این دو شهر در جایگاه ارتباطی مهم بین حوزه های هرات ، قهستان و نیشابور و در حقیقت قرار گرفتن آن ها در دل خراسان بزرگ ، موجب شده بود که خواف و پس از آن زوزن ، محل داد و ستد اندیشه ها باشند خواف در دوره های بعدی ، در قلمرو طاهریان ، صفاریان سیستان سامانیان آل بویه و........... قرار گرفت و در زمان خوارزمشاهیان ملوک زوزن بر آن حکومت می کردند ملوک زوزن نسبت به آبادانی خواف و زوزن علاقه زیادی از خود نشان داده آثاری از خویش بر جای گذارند روزگاری نیز ملوک نیمروز و آل کرت ، بر خواف حکومت کردند از وقایع مهم این منطقه در دوران صفیه ، می توان به لشگر کشی شاه اسماعیل صفوی به خواف در اوایل حکومت اش به منظور سرکوب مراد بیگ ترکمان اشاره کرد ظاهرا خواف تا اوایل دوره شاه تهماسب صفوی ، حکومت مستقلی داشته و در زمان سلطان محمد صفوی (986-996 ه ق ) مرشد قلی خان ، به عنوان حاکم خواف تعیین می گردد.